Việc duy trì những thói quen rửa bát sai cách trong thời gian dài không chỉ ảnh hưởng đến vệ sinh bếp núc mà còn tiềm tàng nguy cơ gây hại đến hệ tiêu hóa, đặc biệt là ở trẻ nhỏ và người lớn tuổi. Dưới đây là 4 sai lầm phổ biến khi rửa bát mà nhiều người vẫn vô tình mắc phải mỗi ngày. Hãy cùng MoriCare kiểm tra xem bạn có đang gặp phải tình trạng nào không – và học cách khắc phục kịp thời nhé!

1. Rửa bát hoàn toàn bằng nước lạnh

Rửa bát bằng nước lạnh là thói quen phổ biến của nhiều gia đình, đặc biệt trong điều kiện sinh hoạt thường ngày. Tuy nhiên, việc chỉ dùng nước lạnh để rửa chén bát – nhất là sau những bữa ăn có nhiều món chiên xào – lại là một sai lầm tiềm ẩn rủi ro cho sức khỏe.

Chất béo trong dầu mỡ có đặc tính kỵ nước, đồng thời ở nhiệt độ thường, chúng có xu hướng kết dính và tạo thành lớp màng bám chắc lên bề mặt bát đĩa. Nước lạnh không đủ nhiệt độ để phá vỡ liên kết phân tử trong dầu mỡ, dẫn đến việc bát đũa dù nhìn có vẻ sạch vẫn còn sót lại lớp dầu mỏng không nhìn thấy bằng mắt thường.

Theo các nghiên cứu vi sinh, đây chính là môi trường lý tưởng để vi khuẩn, nấm mốc và vi sinh vật gây hại sinh sôi, đặc biệt là trong môi trường ẩm thấp như nhà bếp. Việc sử dụng bát đĩa không được làm sạch hoàn toàn có thể gián tiếp gây rối loạn tiêu hóa, thậm chí làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người có hệ miễn dịch yếu.

Hình ảnh minh họa

Gợi ý từ MoriCare:

- Dùng nước ấm khoảng 40–50°C khi rửa bát đĩa dính nhiều dầu mỡ để giúp hòa tan và loại bỏ dầu nhanh chóng, hiệu quả hơn.

- Nếu không có hệ thống nước nóng, bạn có thể tráng sơ bằng nước sôi, hoặc ngâm trước bát đĩa trong nước rửa chén pha loãng ấm từ 5–10 phút trước khi chà rửa.

- Sử dụng loại nước rửa chén có khả năng tẩy dầu tốt nhưng an toàn, lành tính để bảo vệ sức khỏe cả gia đình.

2. Không phân loại bát đĩa trước khi rửa

Một sai lầm phổ biến nhưng thường bị bỏ qua trong quá trình rửa bát chính là không phân loại mức độ bẩn của dụng cụ ăn uống trước khi rửa. Việc rửa bát đĩa một cách ngẫu nhiên, không theo thứ tự, dễ khiến dầu mỡ và vi khuẩn từ vật dụng dơ hơn lây lan sang những vật dụng sạch hơn, dẫn đến tình trạng rửa hoài vẫn không sạch hoàn toàn.

Vi khuẩn và dư lượng dầu mỡ có thể bám dính lên miếng rửa chén, sau đó theo nước và bọt xà phòng lan truyền sang các vật dụng khác. Nếu không phân loại, vi khuẩn từ nồi chảo (thường chứa cặn thực phẩm và dầu mỡ) sẽ dễ bám sang ly, cốc – những vật dụng thường tiếp xúc trực tiếp với miệng và không qua gia nhiệt, tiềm ẩn nguy cơ nhiễm khuẩn chéo. Điều này đặc biệt nguy hiểm nếu trong gia đình có người già, trẻ nhỏ hoặc người có hệ miễn dịch yếu.

Hình ảnh minh họa

Thứ tự rửa bát khoa học được khuyến nghị:

1- Ly, cốc, thìa, đũa – thường ít dầu mỡ, nên rửa trước để tránh nhiễm bẩn ngược.

2- Chén bát ăn cơm – mức độ bẩn vừa phải, dễ làm sạch.

3- Đĩa, khay – thường dính nhiều dầu hoặc nước sốt.

4- Nồi, chảo – chứa nhiều cặn bẩn và dầu mỡ, nên để sau cùng.

Mẹo nhỏ từ MoriCare:

- Sử dụng hai miếng rửa chén riêng biệt: một cho đồ dùng ít bẩn, một cho đồ nhiều dầu mỡ.

- Nếu sử dụng máy rửa bát, hãy sắp xếp bát đĩa theo khu vực tương ứng để tránh tình trạng “lây nhiễm chéo” trong khoang máy.

- Luôn xả lại với nước sạch sau bước rửa để đảm bảo loại bỏ hoàn toàn bọt và vi khuẩn còn sót.

3. Đổ thêm nước vào chai nước rửa chén khi sắp hết

Nhiều người có thói quen châm thêm nước vào chai nước rửa chén khi gần hết với hy vọng tiết kiệm hoặc tận dụng triệt để sản phẩm. Tuy nhiên, hành động tưởng chừng vô hại này lại tiềm ẩn những ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả làm sạch và vệ sinh trong nhà bếp.

Nước rửa chén là sản phẩm được pha chế theo tỉ lệ hoạt chất tẩy rửa và dung môi nhất định. Khi bạn đổ thêm nước, các hoạt chất này sẽ bị pha loãng, làm giảm đáng kể khả năng loại bỏ dầu mỡ, cặn bẩn và vi khuẩn trên bát đĩa. Điều này đồng nghĩa với việc bạn có thể rửa kỹ hơn nhưng sạch kém hơn, dẫn đến vi khuẩn vẫn còn sót lại trên bề mặt vật dụng.

Hình ảnh minh họa

Không chỉ vậy, việc để nước đọng lâu ngày trong môi trường kín như chai nhựa dễ tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm men phát triển, gây ra hiện tượng chai bị nhớt, có mùi lạ hoặc biến đổi màu sắc – điều này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sản phẩm và gián tiếp ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng.

Gợi ý từ MoriCare:

- Không nên pha loãng nước rửa chén trực tiếp trong chai. Nếu cần pha loãng, hãy pha lượng nhỏ vừa dùng trong một bát riêng trước khi rửa.

- Sử dụng đến gần hết chai rồi thay chai mới, đặc biệt với các loại nước rửa có nguồn gốc thiên nhiên – vì chúng dễ bị biến chất nếu tiếp xúc lâu với nước ngoài môi trường.

- Bảo quản nước rửa chén ở nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh nắng trực tiếp để giữ được chất lượng sản phẩm.

4. Không làm sạch bồn rửa sau khi rửa bát

Sau khi hoàn tất việc rửa bát, nhiều người cho rằng mọi thứ đã sạch sẽ, nhưng lại quên mất làm sạch chính bồn rửa – nơi tiếp xúc trực tiếp với dầu mỡ, cặn thức ăn và nước bẩn trong suốt quá trình rửa. Đây chính là “điểm mù vệ sinh” trong căn bếp mà vi khuẩn rất dễ sinh sôi nếu không được xử lý đúng cách.

Theo nhiều nghiên cứu vi sinh vật học, bồn rửa bát là một trong những khu vực chứa lượng vi khuẩn cao nhất trong nhà, thậm chí còn nhiều hơn cả bồn cầu nếu không được vệ sinh thường xuyên. Dầu mỡ và mảnh vụn thức ăn bám ở thành bồn, rổ lọc rác và cống thoát nước sẽ nhanh chóng trở thành môi trường lý tưởng để vi khuẩn, nấm mốc và mùi hôi phát triển.

Hình ảnh minh họa

Đặc biệt, nếu bạn có thói quen đặt lại bát đĩa vào bồn sau khi rửa hoặc trước khi tráng nước, bát đĩa sạch có thể bị tái nhiễm vi khuẩn từ chính bồn rửa bẩn, làm mất hiệu quả toàn bộ quá trình vệ sinh trước đó.

Gợi ý làm sạch nhanh sau mỗi lần rửa bát:

- Dội nước nóng trực tiếp vào thành bồn để cuốn trôi dầu mỡ thừa và làm mềm cặn bẩn.

- Dùng miếng cọ hoặc bàn chải riêng (khác với miếng rửa bát) kết hợp nước rửa chén để chà sạch bồn, đặc biệt là các góc khuất.

- Vệ sinh rổ lọc rác mỗi ngày; định kỳ khử mùi và làm sạch đường ống bằng hỗn hợp baking soda và giấm trắng – một cách làm đơn giản nhưng hiệu quả và an toàn.

Rửa bát là công việc quen thuộc trong mỗi gian bếp, tưởng chừng đơn giản nhưng lại tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu thực hiện không đúng cách. Vì vậy, hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ: rửa bát đúng thứ tự, dùng nước ấm khi cần, không pha loãng nước rửa chén và nhớ vệ sinh bồn rửa sau mỗi lần dùng. Những việc đơn giản này sẽ giúp giữ cho bếp sạch sẽ và bảo vệ sức khỏe cả nhà.